Bitcoin đã tạo nên một làn sóng mới trong năm nay với sự gia tăng lớn về lợi nhuận cho cả các cá nhân và tổ chức trong sự kiện Bitcoin Halving, trùng hợp với sự sụp đổ của thị trường tài chính truyền thống trong quý đầu tiên của năm do đại dịch COVID-19, từ đó đã khiến nhiều nhà đầu tư chuyển sang giao dịch với Bitcoin, tránh xa chứng khoán, dầu và vàng. Ngoài Bitcoin, Ethereum là loại tiền điện tử được vốn hóa lớn thứ hai trên thế giới có những thay đổi lớn trong năm nay.
Ethereum được biết đến với hệ thống và hệ sinh thái Blockchain năng động, linh hoạt và mạnh mẽ. Với nguồn cung hơn 111 triệu Ether ở thời điểm hiện tại, hơn 99 triệu địa chỉ Ethereum, 2.855 ứng dụng phi tập trung được xây dựng trên mạng, nhu cầu về mạng Ethereum được thấy rõ. Tháng trước, các giao dịch Ethereum hàng ngày đạt 916.282 vào lúc cao điểm.
Ra mắt lần đầu tiên vào tháng 7 năm 2015, mạng Blockchain Ethereum đã trải qua nhiều bản cập nhật tính năng được chọn trong 5 năm qua như được thấy dưới đây. Để phân tích sâu hơn về những gì mỗi bản cập nhật đòi hỏi, hãy cùng xem danh sách của Consensys tại đây.
Trong năm 2020, Ethereum cuối cùng đã được chuẩn bị một bản cập nhật đầy đủ của Ethereum 2.0. Trước sự ra mắt của bản cập nhật mới, chúng ta hãy nghiên cứu sâu hơn về mạng blockchain này.
Từ Ethereum 1.0 lên Ethereum 2.0
Sự khác biệt chính giữa Ethereum 1.0 so với Ethereum 2.0 là gì? Cốt lõi của bản cập nhật này là hai cơ chế mà mạng hiện tại không có: Proof of Stake và Chuỗi phân đoạn (Shard chain).
- Sự bất cập của Thuật toán Proof-of-Work
Mạng Ethereum hoạt động trên một cơ chế cơ bản – Proof of Work (PoW). Theo Consensys, cơ chế PoW có thể được định nghĩa như sau:
“Proof of Work (PoW) là một lớp thuật toán đồng thuận, thưởng cho những người khai thác sử dụng năng lượng tính toán để giải quyết các vấn đề toán học để đề xuất các khối mới. Với PoW, xác suất khai thác một khối và từ đó nhận được phần thưởng khối là một hàm bao gồm năng lượng tính toán (được gọi là năng lượng băm) mà một người khai thác sử dụng”.
Cơ chế PoW được triển khai phổ biến trên nhiều mạng. Ngoài Ethereum, Bitcoin và nhiều biến thể của nó như Bitcoin SV và Bitcoin Cash, Dash, Dogecoin và nhiều token khác sử dụng thuật toán này vì trước tiên nó giúp bảo vệ mạng khỏi các cuộc tấn công DoS và thứ hai, đảm bảo quyền lực đưa ra quyết định trên mạng không thuộc về những cá nhân có vốn cao hơn, mà là những người có thể khai thác nhiều khối Ethereum hơn chẳng hạn.
Tương tự, nhược điểm của hệ thống này đã được tranh luận rộng rãi trong 5 năm qua, cụ thể là lượng năng lượng tốn kém cần thiết để duy trì hoạt động khai thác bằng thuật toán này và quan trọng hơn là cách mà mạng này mở cho cuộc tấn công đa số trong đó 51% những thợ đào Ethereum có thể thông đồng để thao túng các quyết định và sự kiện trên mạng, bao gồm cả việc can thiệp vào việc xử lý các giao dịch giữa nhiều người khác.
- Thách thức về Khả năng mở rộng
Trong những ngày đầu tiên ra mắt mạng Ethereum và sau khi sự phấn khích về sự đổi mới của Hợp đồng thông minh hạ nhiệt đi đôi chút, người dùng của mạng bị cản trở bởi một số vấn đề. Đầu tiên là liên quan đến hiệu suất và khả năng mở rộng – như với hầu hết các mạng blockchain, nó hoạt động hiệu quả khi xử lý các giao dịch hoặc hoạt động như khai thác khối với số lượng nhỏ hơn, nhưng khi các hoạt động này nhân lên, mạng không thể xử lý các giao dịch với tốc độ giống nhau. Để đặt điều này trong thực tiễn, 45.000 giao dịch thẻ được VISA được phê duyệt và xử lý mỗi giây, nhưng mạng Ethereum chỉ có thể xử lý trung bình 15 giao dịch cùng một lúc.
Đây là một vấn đề không dễ khắc phục – các nguyên tắc của mạng phi tập trung mà Hợp đồng thông minh được điều chỉnh bằng những đảm bảo rằng mỗi giao dịch được xác minh bởi tất cả các nút tồn tại trong mạng. Mặc dù có một số giải pháp bên ngoài tồn tại trong thị trường hiện tại để tăng khả năng mở rộng của mạng lưới công cộng, nhưng việc tìm các bản sửa lỗi vĩnh viễn cho vấn đề gốc trên mạng Ethereum vẫn cực kỳ quan trọng.
- Proof of Stake và Sharding giúp được gì?
Proof of Stake (PoS) cũng là một thuật toán đồng thuận, nhưng thay vì dựa vào quyết định của những người khai thác, hệ thống này bầu ra các “người xác nhận”, người đặt cọc một số lượng ETH để hoạt động như một nút trên mạng để xác minh các khối được đào và các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn người xác nhận có thể là sự kết hợp ngẫu nhiên, bao nhiêu ETH mà mỗi người xác nhận đặt cược trên mạng và các điều kiện khác. Mỗi người xác thực sau đó được thưởng bằng phí giao dịch liên quan đến khối mà họ xác minh. Khi quá trình chuyển đổi sang Ethereum 2.0 xảy ra, các người xác nhận tiềm năng sẽ được yêu cầu đóng góp tối thiểu 32 ETH trên mạng để đủ điều kiện được lựa chọn.
Điều này giải quyết các vấn đề về tấn công 51% và lãng phí năng lượng do việc khai thác mà hệ thống PoW gây ra. Nhiều người tham gia có thể truy cập mạng Ethereum và chạy các nút vì PoS khiến nó rẻ hơn và thuận tiện hơn khi không yêu cầu các giàn khai thác ASIC đắt tiền, các cơ sở lớn và xóa bỏ bất bình đẳng về địa lý khi các khu vực điện giá rẻ đang hưởng lợi nhuận cao hơn. Hơn nữa, các người xác nhận không có khả năng tạo ra đa số 51% vì yếu tố ngẫu nhiên được đảm bảo trong quá trình lựa chọn người xác nhận.
Sharding là một thuật ngữ thông dụng khác để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng Ethereum, và Ethereum 2.0 dự định giới thiệu Chuỗi phân đoạn để cho phép blockchain Ethereum đơn lẻ được chia thành nhiều chuỗi để xác minh đồng thời bởi nhiều nút. Hiện tại, mạng chỉ sử dụng một chuỗi duy nhất vì nó vừa an toàn và vô cùng minh bạch, nhưng hiệu quả hạn chế trong xử lý các giao dịch suốt 5 năm đã gây thiệt hại cho người dùng Ethereum.
Khi chúng ta gần đến ngày ra mắt Ethereum 2.0, việc tái cấu trúc khổng lồ một trong những mạng blockchain phổ biến nhất thế giới là một sự kiện đáng mong đợi. Rất nhiều người nắm giữ Ethereum đã sẵn sàng cho việc công bố Giai đoạn 0 bằng cách mua thêm ETH và nắm giữ tiền điện tử này, chuẩn bị thực hiện đặt cọc 32 ETH trở lên trên mạng. Mặc dù ngày ra mắt vẫn chưa được xác nhận, nhưng bản cập nhật Ethereum 2.0 đầu tiên được dự kiến ra mắt vào tháng 7 năm 2020. Khi nhóm các nhà phát triển đằng sau bản cập nhật làm việc chăm chỉ để kiểm tra các chức năng mới, đây là những gì chúng ta có thể mong đợi với sự ra mắt này.
Tiến trình phát hành Ethereum 2.0
Giai đoạn 0: từ Proof-of-Work sang Proof-of-Stake
Dự kiến ra mắt vào tháng 7, các bản nâng cấp Ethereum 2.0 sẽ bắt đầu chính thức với Giai đoạn 0, với sự ra mắt của chuỗi beacon. Trong giai đoạn này, thuật toán PoS sẽ hoạt động và những người tham gia muốn trở thành người xác nhận có thể bắt đầu đặt cược tối thiểu 32 ETH và đăng ký. Trước đó, những người xác nhận tiềm năng sẽ phải tạo các khóa ETH 2.0 thông qua hợp đồng ký gửi sẽ được phát hành trên ETH2 Launchpad. Những người tham gia không thể hoặc không muốn đặt cược toàn bộ số tiền 32 ETH có thể quyết định thành lập Nhóm đặt cược với những người khác, trong đó mỗi thành viên của nhóm đóng góp một phần của con số 32 ETH. Tương ứng, phần thưởng đạt được khi trở thành người xác nhận và xác minh thành công một khối sẽ được phân phối theo tỷ lệ trong nhóm.
Vitalik Buterin, người sáng lập và tạo ra Ethereum, đã lên tiếng trên tài khoản Twitter của mình trong những tuần gần đây về tiến độ cập nhật Ethereum 2.0 khi các thử nghiệm được thực hiện qua một số nền tảng. Ca ngợi sự thành công của giải pháp khả năng mở rộng lớp 2 của Ethereum, Buterin tỏ thái độ lạc quan rằng Giai đoạn 0 sẽ được phát hành theo kế hoạch. Tuy nhiên, StarkWare, một trong những công ty đã thử nghiệm giải pháp mới, cho rằng nó còn lâu mới sẵn sàng.
Bạn đọc có thể quan tâm: Đơn Giản Hóa Quá Trình Staking Ethereum 2.0 Được Đề Cập Trên Medium
Giai đoạn 1: Giới thiệu các Chuỗi phân đoạn
Nâng cấp tính năng xác định thứ hai cho Ethereum 2.0, các shard chain sẽ bắt đầu hoạt động trong giai đoạn này sau khi hệ thống PoS hoạt động đầy đủ trong Giai đoạn 0. Các nhà phát triển Ethereum dự định triển khai tổng cộng 64 chuỗi phân đoạn để chạy thay cho một chuỗi đơn lẻ tồn tại trên Ethereum 1.0. Như đã đề cập ở trên, giai đoạn này nhằm tăng khả năng mở rộng và hiệu quả trên mạng Ethereum, cải thiện toàn bộ hiệu suất của mạng.
Giai đoạn 1.5: Tích hợp Ethereum 1.0 với Ethereum 2.0
Điều gì xảy ra với blockchain gốc của Ethereum khi Ethereum 2.0 được khởi chạy? Giai đoạn này được dành riêng cho việc tích hợp chuỗi Ethereum 1.0 trên mạng Ethereum 2.0 khi các nhà phát triển chuyển chuỗi ban đầu sang hoạt động như một trong 64 chuỗi phân đoạn của Ethereum 2.0. Hệ thống PoW sẽ chạy trơn tru trên chuỗi PoS mà không cần truyền dữ liệu, nhưng cơ chế PoW sẽ trở nên lỗi thời và dư thừa vì PoS trở thành thuật toán cơ bản duy nhất thúc đẩy mạng mới phát triển.
Giai đoạn 2 & Hơn thế nữa
Hiện tại vẫn chưa có nhiều thông tin chi tiết về hai giai đoạn này. Tuy nhiên, sự ra mắt của Ethereum 2.0 sẽ chỉ chính thức hoàn tất khi đến Giai đoạn 2. Một số tính năng để cải thiện đã được nêu ra, chẳng hạn như “thêm tài khoản ether, cho phép chuyển và rút tiền, thực hiện chuyển tiền chéo và các cuộc gọi hợp đồng và xây dựng môi trường thực thi sao cho các ứng dụng có thể mở rộng có thể được xây dựng trên Ethereum 2.0”.
Mặc dù không có thông tin về việc sẽ mất bao lâu để hoàn thành khối lượng công việc khổng lồ này, nhưng cộng đồng tiền điện tử đã dự đoán sự ra đời của Ethereum 2.0 trong nhiều năm và khả năng cải tiến nâng cao với bản nâng cấp này là vô tận. Nếu nó được chứng minh là một giải pháp hiệu quả cho vấn đề khả năng mở rộng, Ethereum 2.0 có thể thực sự thay đổi thế giới.
Bạn đọc có thể quan tâm: Ethereum 2.0: Khả Năng Mở Rộng Lớp Thứ Hai Đã Sẵn Sàng Cho Lần Ra Mắt Tháng 7?
