Bất cứ ai có kinh nghiệm đầu tư vào ICO, rất có thể đã đọc qua một whitepaper trước đó. Whitepaper được coi là một trong những nguồn thông tin thiết yếu nhất về dự án vì phần lớn thông tin liên quan đến dự án được tìm thấy ở đó.
Nội dung của whitepaper có thể không tuân theo một danh sách thông tin cố định nhưng nó thường được chia thành hai loại thông tin: thông tin chung về dự án và thông tin kỹ thuật. Thông tin chung thường bao gồm lịch sử của công ty, tuyên bố vấn đề và giải pháp. Thông tin kỹ thuật chủ yếu tập trung vào mảng blockchain với những thứ như cách thức hoạt động của token trong hệ sinh thái (tokenomics) và thông số kỹ thuật của token.
Nghiên cứu hết toàn bộ whitepaper có thể không phải là cách hiệu quả nhất để đánh giá dự án, thay vào đó ta cần tập trung vào các yếu tố mang tính biểu hiện. Một số yếu tố bạn cần đặc biệt chú ý là:
- Lịch sử của công ty
Nghiên cứu xem làm thế nào mà công ty có kinh nghiệm và chuyên môn trong ngành kinh doanh và công nghệ cụ thể liên quan đến dự án. Điều quan trọng không kém là phải hiểu mức độ rủi ro khác nhau mà bạn có thể gặp phải khi công ty mới thành lập hoặc đã và đang được đầu tư bởi một nhà đầu tư mạo hiểm. Một yếu tố khác cần lưu ý là công ty đã tồn tại được bao lâu và chuyên môn của đội ngũ của họ ra sao.
- Chi tiết dự án
Thông tin về cách mà vốn huy động sẽ được sử dụng cho các nhu cầu khác nhau của công ty là một dấu hiệu tốt về một chiến lược hợp lý. Một yếu tố hiếm hoi nhưng mang tính then chốt là việc dự án có được sự chấp thuận từ một tổ chức quản lý. Bước đầu tiên để đánh giá dự án có thể nói là việc hiểu rõ về dự án.
- Cách Blockchain được ứng dụng trong dự án
Điều quan trọng là phải hiểu những gì dự án đang cố gắng khắc phục bằng cách sử dụng blockchain và blockchain có thực sự cần thiết hay không. Trong tình hình thị trường hiện nay, nơi sự khác biệt giữa các dự án dễ bị xóa nhòa, điều cần thiết là các dự án phải rõ ràng và súc tích. Blockchain sẽ giúp giải quyết vấn đề này như thế nào? Liệu việc quy mô hóa một doanh nghiệp hay đề xuất một mô hình kinh doanh mới chỉ có thể khả thi với blockchain.
- Loại Token
Một yếu tố quan trọng cần xem xét đó là tính hợp pháp của token, hiện tại phần lớn các loại tiền điện tử được phát hành dưới dạng token tiện ích (utility token). Một nguy cơ lớn cần lưu ý là một dự án phát hành token chứng khoán (security token) nhưng không có bất kỳ chỉ dẫn quy định nào trong whitepaper.
Ngoài loại token, bạn cũng nên xem xét đến những sự khác biệt về tiêu chuẩn token. Phần lớn các token hiện tại đang sử dụng tiêu chuẩn token ERC20, thứ đã khiến việc sử dụng hợp đồng thông minh trở nên phổ biến. Tiêu chuẩn token sẽ ảnh hưởng quyết định đến việc sàn giao dịch và ví điện tử nào có thể hỗ trợ token của dự án.
- Dòng thời gian
Nhìn vào dòng thời gian của dự án có thể không mang lại dấu hiệu trực tiếp về một dự án tốt, nhưng nó sẽ giúp bạn hiểu rõ về thời hạn cam kết cần thiết về phía mình. Một dấu hiệu cho thấy một dự án có kế hoạch kém là sự phân bổ thời gian không tương xứng cho các nhiệm vụ khác nhau của dự án.
Tóm lại, whitepaper có thể bao hàm nhiều thông tin chi tiết nhưng điều quan trọng là phải tập trung vào những chi tiết quan trọng. Đặc biệt là khi thực hiện đánh giá đầu tiên về dự án, việc mà không nên mất quá nhiều thời gian.
